بررسی و نقد سودگرایی اخلاقی

سودگرایی اخلاقی از نظریه‌های مشهور و پرطرفدار در حوزة اخلاق هنجاری به ‌شمار می‌آید. این نظریه در اوایل قرن نوزدهم از سوی فیلسوف و حقوقدان بریتانیایی، جرمی بنتام مطرح شد. در دهه‌های اخیر تقریرهای مختلف و متنوعی از این نظریه ارائه شده  و  به ‌رغم آنکه انتقادات زیادی نیز  بر آن وارده شده، اما همچنان نظریه‌ای جاافتاده و پرنفوذ است. در این مقاله، با طرح اجمالی مدعیات، مبانی و شاخصه‌های سود‌گرایی، به ارزیابی و نقد این نظریة غایت‌گرایانه پرداخته و با تمرکز بر تقریر کلاسیک جرمی بنتام (پدر و پایه‌گذار سود‌گرایی اخلاقی)، تقریر لذت‌گرایانه و عمل‌نگر او را - که از پیچیدگی‌ها و ابهامات روایت‌های متکثر و متنوع سودگرایی معاصر به دور و برحذر است - به نقد می‌کشیم؛ هرچند برخی نقدها و اشکال‌ها نه تنها بر نظریه سودگرایی لذت‌گرای عمل‌نگر، بلکه بر سبک و ساختار و اصول مبنایی سودگرایی وارد شده است.